Sunday, 28 April 2024, 15:00
Site: Edutrainers Academy
Cursus: Edutrainers Academy (Academy)
Woordenlijst: Globale woordenlijst
A

Adaptief toetsen

Een adaptieve toets past zich aan het niveau van de leerlingen door bijvoorbeeld een leerling die moeite heeft met moeilijke vragen, meer makkelijke vragen te geven. Zo bepaal je via de toets het niveau waarop een leerling presteert.

Add-on

Een add-on is een functionaliteit die je toevoegt aan een bestaand programma. Zo kun je met de add-on Pear Deck interactieve dia's invoegen in Google presentaties.

Algemene persoonsgegevens

Algemene persoonsgegevens bestaan uit informatie die naar een persoon te herleiden is. Voorbeelden van zulke gegevens zijn:
  • namen
  • emailadressen
  • telefoonnummers
  • Facebook accounts
  • gegevens die een waardering over een persoon geven, zoals leerresultaten of leerniveau.

App

Het woord 'app' is afgeleid van het Engelse woord 'application', dat 'toepassing' betekent. Een app is dan ook een geïnstalleerd programma op je smartphone/tablet/laptop en ziet eruit als een klein blokje. Je hebt heel veel soorten apps. Zo heb je agenda-apps, maar er zijn ook veel sociale media apps zoals Facebook.

Microsoft 365 en Google Workspace hebben ook apps. Deze hoef je niet te installeren op je computer maar dit zijn online tegeltjes.

Voorbeelden van apps van Microsoft 365: Word, PowerPoint en OneNote.
 
Voorbeelden van apps van Google Workspace: Google Documenten, Google Spreadsheets en Google Drive.

Autoriteit Persoonsgegevens

In elk Europees land wordt gecontroleerd of de wet wordt nageleefd door bedrijven. In Nederland is de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de toezichthouder.

AVG

AVG staat voor Algemene Verordening Gegevensbescherming. Sinds 25 mei 2018 is deze privacy wetgeving van toepassing in de hele Europese Unie. De AVG zorgt onder meer voor:

  • versterking en uitbreiding van privacyrechten;
  • meer verantwoordelijkheden voor organisaties;
  • dezelfde, stevige bevoegdheden voor alle Europese privacytoezichthouders.
B

Back-up

Een back-up (ook wel reservekopie genoemd) is een kopie van gegevens die zich op een gegevensdrager of binnen een applicatie bevinden. Je maakt een back-up om gegevens te kunnen herstellen mochten ze beschadigd raken.

Beveiligde portal

Een beveiligde portal is een webomgeving die achter een inlogscherm zit. Je moet dus een account hebben en inloggen om toegang te krijgen tot de gegevens die achter de portal zitten. Het is belangrijk dat de portal beveiligd met een zogenaamd https certificaat. Dit herken je aan het feit dat de url begint met https:// en vaak zie je daar ook een icoontje van een slot voor staan.

Bijzondere persoonsgegevens

Bijzondere persoonsgegevens zijn gevoelige gegevens die iemands privacy kunnen schaden. Bijzondere persoonsgegevens van leerlingen zijn bijvoorbeeld gegevens over:

  • gezondheid;
  • godsdienst;
  • strafrechtelijk verleden;
  • seksueel leven;
  • lidmaatschap van een vereniging;
  • burgerservicenummer (BSN).


Browser

Een browser is een programma waarmee je internetpagina's kan zoeken en bekijken. Voorbeelden hiervan zijn Microsoft Edge, Google Chrome, Safari en Mozilla Firefox.

C

Cloud

De cloud is een soort verzameling van online harde schijven. Als je bestanden 'in de cloud' opslaat, kun je er via internet vanaf elke computer bij. En als je met programma's 'in de cloud' werkt, hoef je ze niet op je computer te downloaden.

Cloud service aanbieder

Een aanbieder van digitale opslagruimte heet een cloud service aanbieder. Google en Microsoft zijn bekende voorbeelden van cloud service aanbieders.

D

Dashboard

Een dashboard is een soort controlepaneel. Het woord dashboard verwijst vaak naar een startpagina.

Datalek

Een datalek ontstaat wanneer een onbevoegd persoon toegang heeft tot persoonlijke gegevens. Er is ook sprake van een datalek als iemand gegevens kan vernietigen, wijzigen of verwerken zonder toestemming. Dat kan zowel opzettelijk als onopzettelijk zijn. Voorbeelden van andere datalekken zijn:
  • een kwijtgeraakte USB-stick met persoonsgegevens erop; 
  • een gestolen laptop met privacygevoelige bestanden.

Device

Een device betekent letterlijk een apparaat. Devices die veel in het onderwijs gebruikt worden zijn: computers, tablets, laptops of smartphones.

Downloaden

Downloaden is het binnenhalen van gegevens van een bepaalde plek (bijvoorbeeld internet) op jouw device (computer/smartphone). Je download bijvoorbeeld een lesbrief van internet, of een bijlage uit een mail van je collega.

Drive

Drive is een platform van Google dat het mogelijk maakt om bestanden online op te slaan en te delen met anderen. Zo heb je met verschillende apparaten altijd toegang tot je bestanden en kun je met anderen aan hetzelfde bestand werken.
E

Encryptie

Encryptie is het versleutelen van bestanden, zodat je deze veilig kunt opslaan. De bestanden worden via een encryptiesleutel gecodeerd opgeslagen. Dit maakt de gegevens onleesbaar voor degene die de sleutel niet heeft. Een hacker die ongewenst toegang krijgt tot je computer of device, kan dus niets met die bestanden.
F

Functionaris gegevensbescherming

Sommige organisaties zijn verplicht een functionaris gegevensbescherming (FG) aan te stellen. Dit is iemand die binnen een organisatie in de gaten houdt of de AVG op een goede manier wordt nageleefd. Het aanstellen van een functionaris gegevensbescherming geldt alleen voor: 

  • overheden en publieke organisaties; 
  • organisaties die op grote schaal persoonsgegevens verwerken;
  • organisaties die bijzondere persoonsgegevens verwerken. 

Een onderwijsinstelling valt onder de eerste categorie én verwerkt bovendien vaak bijzondere persoonsgegevens. Daarom is een FG voor onderwijsinstellingen verplicht. Meerdere scholen mogen wel samen één functionaris gegevensbescherming hebben. Deze persoon geeft onafhankelijk advies aan instellingen en er mag geen sprake zijn van belangenverstrengeling.

G

Google-account

Met een Google-account heb je toegang tot de internetdiensten van Google, zoals Gmail, Documenten of Google Drive. Je kunt zelf gratis een Google-account aanmaken om privé te gebruiken. Je school kan ook een abonnement op een Googlepakket hebben. Iedere medewerker heeft dan een eigen Google-schoolaccount.

Grooming

Grooming is het online verleiden van minderjarigen tot online seks of om in het echt af te spreken om misbruik te plegen te plegen door volwassenen.

H

Harde schijf

Een harde schijf is de fysieke plek waar bestanden op een computer worden opgeslagen.

L

Leerlingen boven de 16

Leerlingen boven de 16 willen misschien niet meer dat hun ouders van alles wat ze op school doen op de hoogte zijn. En onder de nieuwe privacywetgeving hebben 16-plussers meer rechten. Ze bepalen zelf welke persoonsgegevens ze wel en niet delen. Ook hebben ze het recht om gegevens aan te passen of te laten verwijderen.

M

Microsoft Edge

Micorsoft Edge is de nieuwe webbrowser van Microsoft. Edge vervangt het welbekende Internet explorer.

Microsoft-account

Met een Microsoft-account heb je toegang tot de internetdiensten van Microsoft, zoals Outlook, Word of OneDrive. Je kunt zelf gratis een Microsoft-account aanmaken om privé te gebruiken. Je school kan ook een abonnement op een Microsoftpakket hebben. Iedere medewerker heeft dan een eigen Microsoft-schoolaccount. 

N

Netiquette

Samentrekking van 'netwerk' en 'etiquette'. De netiquette omvat de ongeschreven richtlijnen en gedragsregels voor het gebruik van internet, zoals het schrijven en versturen van e-mails, berichten op een sociaal netwerk plaatsen en de manier van gesprekken voeren in chats.

O

Offline versie

De offline versie van Microsoft 365 is de versie die je hebt gedownload op je computer. Het is dus het programma dat op je computer staat.

Online versie

De online versie van Microsoft 365 is de versie die je gebruikt via het internet. Je bent dus via de webbrowser naar Microsoft 365 gegaan.

P

pdf

Pdf is de afkorting van portable document format. Een pdf is een universeel bestandsformaat dat er op iedere computer hetzelfde uitziet, ongeacht het type computer.

Persoonsgegevens

Persoonsgegevens zijn gegevens die te herleiden zijn naar een persoon. Bijvoorbeeld een naam,
e-mailadres of een burgerservicenummer, maar ook een leerlingnummer. Je kunt daarmee namelijk makkelijk achterhalen over welke persoon het gaat.

Post

Een bericht posten betekent dat je een bericht plaatst op een online platform. Zoals je dat met Facebook of Instagram bijvoorbeeld doet. Dan post je een bericht (Je zet een bericht online).

Privacyconvenant

Het Convenant digitale onderwijsmiddelen en privacy past de principes van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) toe in de context van het onderwijs. Hierin worden regels vastgelegd met betrekking tot de behandeling van persoonsgegevens bij het gebruik van digitale leermiddelen en toetsen.
Dankzij dit convenant hebben scholen en leveranciers helderheid over wat ze van elkaar kunnen verwachten, zijn de gemaakte afspraken praktisch toepasbaar en wordt er een eenduidige interpretatie van deze afspraken gedeeld door alle betrokkenen.

Privacyverklaring

In een privacyverklaring staat welke persoonsgegevens de school verzamelt en op welke manier, hoe de gegevens gebruikt worden en hoe lang ze bewaard worden. Onder de AVG hebben scholen een informatieplicht. Dat betekent dat ze verplicht zijn om ouders en leerlingen duidelijk te informeren over wat ze met hun persoonsgegevens doen en waarom. In de praktijk is een online privacyverklaring de handigste manier om hieraan te voldoen.

Pseudoniem

Een pseudoniem, ook wel bekend als een alias, verwijst naar het gebruik van een andere naam. Het kan een artiestennaam of schuilnaam zijn.
Sommige schrijvers publiceren af en toe een boek onder een pseudoniem. Ze doen dit om niet herkend te worden en juist als een nieuwe schrijver te worden gezien. Het kan ook voorkomen dat hun eigen naam niet geschikt is om te gebruiken.


R

Realtime

Realtime betekent dat iets nu plaatsvindt, zonder wachttijd of vertraging. Als je bijvoorbeeld een video realtime bekijkt, dan is wat in die video gebeurt live.

S

Screencast

Een opname van handelingen die je op je computerscherm uitvoert, noemen we een screencast.

Sexting

Sexting is het verzenden (en ontvangen) van seksueel getinte beelden of bericht door middel van je telefoon of internetapps.

Sjabloon

Een sjabloon is een kant-en-klaar opgemaakt format in de apps Word, Excel en PowerPoint. Dat betekent dat je geen opmaak hoeft toe te voegen. Alle kleuren en achtergrond slides zijn al voor je gekozen. Je kunt ze met één klik op de knop gebruiken. Je hoeft het format daarna alleen nog maar in te vullen.

Social influencer

Een social influencer is een persoon met veel invloed via sociale media, zoals YouTube of Instagram.

Storyboard

Voordat je een video gaat maken kun je een storyboard maken. Dit is een verzameling van tekeningen of plaatjes die achter elkaar zijn geplakt. Een storyboard is dus een hulpmiddel dat een visueel overzicht geeft van het plan voor de video.

Streaming

Streamen is het distribueren van media via computernetwerken (zoals het internet). Doordat een gedeelte van de data in een buffer geplaatst wordt tijdens het streamen, hoef je de media niet eerst te downloaden voordat je het luistert of bekijkt.

Swipen

Swipen is het bewegen van je vinger of je touchscreen. Zo kun je een pagina verder gaan door naar links te swipen. Of te scrollen van boven naar beneden door naar beneden te swipen.

T

Touchscreen

Een touchscreen wordt ook wel het aanraakscherm genoemd in het Nederlands. Dit is een speciaal beeldscherm wat je met je vingers kunt bedienen.

V

Verificatie

Een beveiligingsservice die bewijs verschaft dat een gebruiker van een computersysteem daadwerkelijk de persoon is die hij of zij beweert te zijn.

Verwerkersovereenkomst

Scholen zijn verplicht een verwerkersovereenkomst af te sluiten met iedere organisatie met wie ze persoonsgegevens van leerlingen delen. Denk bijvoorbeeld aan een leverancier van schoolboeken of van de elektronische leeromgeving. Zij hebben persoonsgegevens nodig om hun dienst te kunnen leveren. In een verwerkersovereenkomst leggen beide partijen vast welke gegevens uitgewisseld worden, waarom dat noodzakelijk is en wat de andere organisatie met de gegevens doet.

W

WhatsApp

WhatsApp is een gedownload programma (een app) op je smartphone. Via WhatsApp kan je berichten sturen naar anderen, op voorwaarde dat zij ook de app hebben geïnstalleerd. Het is als het ware de moderne versie van de SMS.